Ximiya, 9 klas, Asqarov I.R., Ǵopirov K.G., Toxtabaev N.X., 2019

Ximiya, 9 klas, Asqarov I.R., Ǵopirov K.G., Toxtabaev N.X., 2019.

Учебник по химии для 9 класса на каракалпакском языке.

   Adamlardıń áyyemnen ximiyalıq elementler hám qubılıslar menen tanıs bolǵanlıǵı tariyxtan belgili. Ximiyanıń dáslepki rawajlanıw dáwirlerindegi pikirler, kóz qaraslar, izertlewlerdiń rawajlanıwında kóplegen shet el ilimpazları menen bir qatarda ózbekstanlı ilimpazlardıń da orınlı úlesleri bar.
Ózbekstan aymaǵında jasaǵan xalıqlar ámeliy islerinde kán qazıw, temir eritiw, shoyın islep shıǵarıw, shiyshe tayarlaw, sopol buyımlar ın islew jumıslar ı, ximiyalıq elementlerden paydalanıp tayarlanǵan bezew buyımları, qaǵazlar, jazıwlar, átirlik buyımları ushın kerekli sınap hám onıń birikpeleri, efir mayları, súrme, ósimliklerden tayarlanǵan dári-darmaqlardıń keń qollanǵanlıǵı haqqında maǵlıwmatlar bar. Aǵash qabıǵı hám kenepten 751-jılı Samarqandta qaǵaz islep shıǵarıw jolǵa qoyılǵan.




Suwdıń qattılıǵı hám onı jumsartıw usılları.
Jer betiniń 2/3 bólegi suw menen qaplanǵanlıǵı bizge belgili. Insan tirishiligin suwsız kóz aldımızǵa keltiriw múmkin emes. Kúndelikli turmısta óndiris procesleriniń ajıralmas bólegi bolǵan suw belgili dárejede tazalawdan ótkeriliwi kerek. Tábiyiy suwlar quramında magniy hám kalciy xloridleri, sulfatları, gidrokarbonatları hám basqa qosımshalar boladı.

Qattı suw kóplegen texnikalıq maqsetler ushın jaramsız esaplanadı. Qattı suwdan paydalanılǵanda ısıtıw sisteması puw qazanlardıń diywalları magniy, kalciy karbonatları hám basqa duzlardan ibarat shókpeler menen qaplanıp qaladı.
Shókpe suw ısıwın qıyınlastıradı, janılǵınıń kóp jumsalıwına, qazan diywallarınıń buzılıwına sebep boladı.

Qattı suwda sabın kópirmeydi, sebebi magniy hám kalciy ionları sabın menen suwda erimeytuǵın birikpeler payda etedi. Qattı suwda gósh, palız miyweleri dán ónimleri jaqsı pispeydi, sapalı shay tayarlawǵa bolmaydı.

MAZMUNÍ.
Kirisiw.
I BAP. 8-KLASS XIMIYA KURSÍNÍN EN ÁHMIYETLI TEMALARÍN TÁKIRARLAW.
1-§. Elementler periodlıq sisteması hám periodlıq nızamı.
2-§. Ximiyalıq baylanıslardıń túrleri: kovalent (polyarsız hám polyarlı), ionlı, metall baylanıslar.
II BAP. ELEKTROLITLIK DISSOCIACIYALANÍW TEORIYAS.
3-§. Elektrolitler hám elektrolit emesler.
4-§. Kislota, silti hám duzlardıń dissociaciyalanıwı.
5-§. Kúshli hám kúshsiz elektrolitler. Dissociaciyalanıw dárejesi.
6-§. Ion almasıw reakciyaları.
7-§. Tuzlarning gidrolizi.
III BAP. METALL EMESLER. UGLEROD TOPARÍ.
8-§. Uglerod toparındaǵı elementlerdiń ulıwma sıpatlaması.
9-§. Uglerodtıń fizikalıq hám ximiyalıq qásiyetleri.
10-§. Uglerodtıń eń áhmiyetli birikpeleri.
11-§. Karbonat kislota hám karbonatlardıń qásiyetleri.
12-§. Kremniy. Kremniydiń periodlıq sistemadaǵı ornı hám atom dúzilisi.
13-§. Kremniydiń qásiyetleri. Áhmiyetli birikpeleri.
14-§. Silikat sanaatı.
IV bIV BAP. METALLAR.
15-§. Metallardıń tábiyatta tarqalıwı, alınıwı hám qollanılıwı.
16-§. Quymaler.
17-§. Metallardıń fizikalıq hám ximiyalıq qásiyetleri.
18-§. Metallar korroziyası.
19-§. Elektroliz hám onıń ámeliy áhmiyeti.
20-§. Siltili metallar.
21-§. Natriy hám kaliydiń qásiyetleri hám eń áhmiyetli birikpeleri.
22-§. Soda islep shıǵarıw.
23-§. Kalciy hám magniy.
24-§. Suwdıń qattılıǵı hám onı jumsartıw usılları.
25-§. Alyuminiy.
26-§. Alyuminiy qásiyetleri.
27-§. Alyuminiy birikpeleri. Qollanılıwı.
28-§. I guruh qosımsha kishi topar metallardıń periodlıq kestedegi ornı. Atom dúzilisi. Qásiyetleri. Mıs.
29-§. Gúmis hám altın. Qásiyetleri. Qollanılıwı.
30-§. II topar qosımsha kishi topar elementleriniń periodlıq kestedegi ornı. Atom dúzilisi. Qásiyetleri.
31-§. X rom. P eriodlıq k estedegi o rnı. A tom d úzilisi hám ayırım qásiyetleri.
32-§. Xromnıń II, III, VI valentli birikpeleri hám qásiyetleri.
33-§. Marganec. Periodlıq kestedegi ornı. Atom dúzilisi. Ayırım qásiyetleri.
34-§. Òemir.
35-§. Temirdiń eń áhmiyetli birikpeleri. Qollanılıwı.
36-§. Ózbekstanda metallurgiya. Shoyın islep shıǵarıw.
37-§. Polat islep shıǵarıw.
V BAP. ORGANIKALÍQ EMES XIMIYADAN ALGAN BILIMLERDI ULÍWMALASTÍRÍW.
38-§. Ximiyalıq óndiristiń keleshegi.
39-§. Atmosfåra hám gidrosfåranı qorǵaw.
40-§. Periodlıq nızam hám elåmåntler periodlıq sistemasınıń áhmiyeti.
41-§. Ximiyalıq råakciyalardıń ximiyalıq óndiristegi áhmiyeti.
Ámeliy shınıǵıwlar.
Laboratoriya shınıǵıwlari.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Ximiya, 9 klas, Asqarov I.R., Ǵopirov K.G., Toxtabaev N.X., 2019 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: химия :: Asqarov :: Ǵopirov :: Toxtabaev :: 9 класс