Zoologiya, 7 klas, Mavlonov O., 2017

Zoologiya, 7 klas, Mavlonov O., 2017.

Учебник по зоологии для 7 класса на каракалпакском языке.

   Siz, Ózbekistanımızdıń kórer kózleri, jarqın keleshegisiz. Zoologiya sabaqlıǵı sizdi hár qıylı haywanat dúnyası menen tanıstıradı. Sabaqlıq sizge haywanlardıń dúzilisi, jasaw sharayatına tiyisli bilimler beredi. Sizlerdi tereń bilim alıw hám erkin pikirlewge úyretedi. Siz onı qunt penen úyrenseńiz, haywanlar tirishiliginen júdá kóp nárselerdi bilip alasız. Úyrengenlerińiz bolsa sizlerge keleshekte kásip tańlawıńızǵa járdem beredi. Haywanat hám ósimlikler dúnyasın jaqsı bilgen adam onı jaqsı kóredi hám qorǵaydı.




Haywanlardıń hár túrliligi hám jasaw ortalıǵı.
Jer júzinde haywanlardıń 2 mln ǵa jaqın túri tarqalǵan. Qurǵaqlıq, hawa, topıraq, suw basseynleri haywanlar ushın tiykarǵı jasaw ortalıǵı bolıp esaplanadı. Parazit haywanlar ushın bolsa adam, haywan hám ósimlik organizmi jasaw ortalıǵı boladı. Haywanlardıń dúzilisi hám tirishilik etiw ózgeshelikleri ortalıqqa tolıq beyimlesken. Mısalı, suw haywanlarınıń denesi súyir formada, ayaqları eskekke aylanǵan. Qurǵaqlıqta jasawshı haywanlardıń denesi jalpaq, ayaqları jaqsı rawajlanǵan. Jasaw ortalıǵın úzetuǵın
bólimleri ıǵallıq, temperatura, jaqtılıq hám basqalar ekologiyalıq faktorlar dep ataladı.

Haywanlardıń dene ólshemi hár qıylı boladı (1-súwret). Olar qatarında salmaǵı 150 tonnaǵa jetetuǵın gigant kitlerden baslap tek mikroskopta kórinetuǵın, uzınlıǵı millimetrdiń onnan bir, hátteki júzden bir úlesine teń keletuǵın túrleri de bar.


Mazmuni.
Kirisiw.
I BAP. Haywanatlar dúnyası haqqında ulıwma maǵlıwmat.
1-§. Zoologiya páni hám onıń wazıypaları.
2-§. Haywan organizminiń dúzilisi, haywanlar klassifikaciyası.
II BAP. Bir kletkalılar, yaǵnıy ápiwayı haywanlar.
3-§. Jalǵan ayaqlılar klası.
4-§. Qamshılılar klası.
5-§. Infuzoriyalar hám sporalılar klası.
1-laboratoriya jumısı. Tufelkanıń dúzilisi, háreket etiwi hám tásirleniwi.
III BAP. Kóp kletkalı haywanlar: ishek quwıslılar tipi.
6-§. Gidroid poliðler klası: dushshı suw gidrası.
7-§. Teńiz ishek quwıslıları.
IV BAP. Jalpaq hám dóńgelek qurtlar tipleri.
8-§. Jalpaq qurtlar tipi: kiðrikli qurtlar klası.
9-§. Jalpaq qurtlar tipi: sorıwshılar hám lenta tárizli qurtlar klası.
10-§. Dóńgelek qurtlar tipi: adam askaridası.
11-§. Parazit qurtlardıń hár túrliligi.
V BAP. Saqıynalı qurtlar tipi.
12-§. Jawın qurtınıń sırtqı dúzilisi, nerv sisteması hám rawajlanıwı.
13-§. Jawın qurtının ishki dúzilisi.
2-laboratoriya jumısı. Jawın qurtınıń sırtqı dúzilisi háreket etiwi hám refleks payda etiwi.
VI BAP. Mollyuskalar tipi.
14-§. Qarınayaqlı mollyuskalar klası.
15-§. Eki qaqpaqlı hám bas ayaqlı mollyuskalar klası.
VII BAP. Buwınayaqlılar tipi.
7.1. Shayan tárizliler klası.
16-§. Dárya shayanınıń sırtqı dúzilisi hám kóbeyiwi.
17-§. Dárya shayanınıń ishki dúzilisi.
7.2. Órmekshi tárizliler klası.
18-§. Atanaqlı órmekshilerdiń dúzilisi hám tirishilik etiwi.
19-§. Órmekshi tárizlilerdiń hár túrliligi.
7.3. Shıbın-shirkeyler klası.
20-§. Jasıl altın qońızınıń sırtqı dúzilisi.
21-§. Jasıl altın qońızınıń ishki dúzilisi.
3-laboratoriya jumısı. Shıbın-shirkeylerdiń sırtqı dúzilisi.
22-§. Shıbın-shirkeylerdiń kóbeyiwi hám rawajlanıwı.
23-§. Shala ózgeriw menen rawajlanatuǵın shıbın-shirkeyler.
24-§. Tolıq ózgeriw menen rawajlanatuǵın shıbın-shirkeyler: qabırshaq qanatlılar otryadı.
25-§. Perde qanatlılar otryadı: pal hárreler.
26-§. Eki qanatlılar otryadı.
27-§. Shıbın-shirkeylerdiń kelip shıǵıwı hám áhmiyeti.
VIII BAP. Xordalılar tipi.
28-§. Lancetnik — tómen dúzilgen xordalı haywan.
8.1. Balıqlar.
29-§. Sırtqı dúzilisi, skeleti, torsıldaǵı.
4-laboratoriya jumısı. Balıqlardıń sırtqı dúzilisi hám háreket etiwi.
30-§. Balıqlardıń ishki dúzilisi.
31-§. Nerv sisteması hám seziw organları.
32-§. Balıqlardıń kóbeyiwi hám rawajlanıwı.
33-§. Balıqlardıń hár túrliligi: shemirshekli balıqlar klası.
34-§. Súyekli balıqlar klası: sistematikalıq gruppaları hám áhmiyeti.
8.2. Jer-suw haywanlarš klası.
35-§. Kól baqasının sırtqı dúzilisi, skeleti hám bulshıq etleri.
36-§. Kól baqasınıń ishki dúzilisi.
37-§. Jer-suw haywanlarınš… kóbeyiwi, rawajlanıwı hám hár túrliligi.
8.3. Jer bawırlawshılar klası.
38-§. Juwırǵısh kesirtkeniń dúzilisi, kóbeyiwi hám rawajlanıwı.
39-§. Jer bawırlawshılardıń hár túrliligi: qabırshaqlılar otryadı.
40-§. Tasbaqalar hám krokodiller otryadı.
8.4. Quslar klası.
41-§. Kók kepterdiń sırtqı dúzilisi.
42-§. Kók kepterdiń skeleti hám bulshıq etleri.
5-laboratoriya jumısı. Quslardıń sırtqı dúzilisi hám pár qaplamı.
43-§. Quslardıń ishki dúzilisi hám seziw organları.
44-§. Quslardıń kóbeyiwi, rawajlanıwı hám kelip shıǵıwı.
45-§. Quslardıń máwsimlik ózgerislerge iykemlesiwi.
46-§. Quslardıń hár túrliligi: oazis hám shól qusları.
47-§. Suw basseynleri hám jaǵa qusları.
48-§. Jırtqısh quslar.
49-§. Qus asırawshılıq.
8.5. Sút emiziwshiler klası.
50-§. Iyttiń sırtqı dúzilisi, skeleti hám bulshıq etleri.
51-§. Iyttiń ishki dúzilisi.
52-§. Sút emiziwshilerdiń kóbeyiwi, rawajlanıwı hám kelip shıǵıwı.
53-§. Sút emiziwshilerdiń hár túrliligi: máyek tuwıwshılar, qaltalılar, joldaslılar.
54-§. Qolqanatlılar hám kemiriwshiler otryadı.
55-§. Jırtqısh sút emiziwshiler otryadı.
56-§. Teńiz sút emiziwshileri: eskek ayaqlılar hám kit tárizliler otryadları.
57-§. Tuyaqlı sút emiziwshiler.
58-§. Primatlar otryadı. Sút emiziwshilerdiń áhmiyeti.
59-§. Sút emiziwshiler klasına tiyisli sharwa malları.
Jumbaqtıń juwapları.
Zoologiya terminleri kórsetkishi (* — súwretlerge tiyisli).



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Zoologiya, 7 klas, Mavlonov O., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: зоология :: Mavlonov :: 7 класс