Fizika, 7 synp, Habibullaýew P.K., Baýdedaýew A., Bahromow A.D., 2017

Fizika, 7 synp, Habibullaýew P.K., Baýdedaýew A., Bahromow A.D., 2017.

Учебник по физике для 7 класса на туркменском языке.

   Biz 6-njy synpda fiziki ululyklar, maddanyň gurluşy, mehaniki, ýylylyk, ýagtylyk, ses hadysalary barada ilkinji maglumatlary aldyk. Şeýdip fizika ylmy barada ilkinji düşünjä eýe bolduk. Indi fizikanyň her bir bölümini jikme-jigräk öwrenmäge başlarys. Şol sanda, 7-nji synpda «Mehanika» bölümini öwrenýäris.




Jisimleriň Hereketi.
Daş-töweregimizde welosipediň, awtomobilleriň we adamlaryň ýöreşine; asmanda guş, wertolýot, samolýot we raketalaryň uçuşyna (2-nji surat); suwda balyk, akula we delfinleriň ýüzüşine; Ýeriň Günüň daşynda, Aýyň bolsa Ýeriň daşynda aýlanyşyna syn etmek mümkin. Jisimiň hereketi mälim kadakanunlara boýun egýär. Meselem, alymlar gözegçilik netijeleri esasynda asman jisimleriniň haýsy wagtda giňişligiň haýsy ýerinde bolýandygyny anyklap bilýärler. Şol sanda, olar Aýyň we Günüň haçan tutuljakdygyny öňünden aýdyp berýärler.

Islendik jisimiň mehaniki hereketi başga jisime görä bolýar. Meselem, awtomobil köçäniň boýundaky daragt ýa-da binalara görä, derýa suwy kenaryna görä, samolýot Ýerdäki bina, asmandaky bulutlara görä hereket edýär. Jisimiň hereketi gözegçiniň ýagdaýyna garap dürlüçe bolýar.

MAZMUNY.
Giriş.
KINEMATIKANYŇ ESASLARY.
I bap. Mehaniki hereket barada umumy maglumatlar.
1-§. Jisimleriň hereketi.
2-§. Giňişlik we wagt.
3-§. Kinematikanyň esasy düşünjeleri.
4-§. Skalýar we wektor ululyklar hem-de olaryň üstünde amallar.
II bap. Gönüçyzykly hereket.
5-§. Gönüçyzykly deňölçegli hereket barada düşünje.
6-§. Gönüçyzykly deňölçegli hereket tizligi.
7-§. Gönüçyzykly deňölçegli hereketiň grafigi.
8-§. Deňölçegsiz hereketde tizlik.
9-§. Deňüýtgeýän hereketde tizlenme.
10-§. Deňüýtgeýän hereket tizligi.
11-§. Deňüýtgeýän hereketde geçilen ýol.
12-§. Deňtizlenýän hereketlenýän jisimiň tizlenmesini kesgitlemek (1-nji laboratoriýa işi).
13-§. Jisimleriň erkin gaçmagy.
14-§. Ýokary dik zyňlan jisimiň hereketi.
III bap. Töwerek boýunça deňölçegli hereket.
15-§. Jisimiň töwerek boýunça deňölçegli hereketi.
16-§. Aýlanma hereketi häsiýetlendirýän ululyklaryň arasyndaky gatnaşyklar.
17-§. Merkeze ymtylýan tizlenme.
DINAMIKANYŇ ESASLARY.
IV bap. Hereket kanunlary.
18-§. Jisimleriň özara täsiri. Güýç.
19-§. Nýutonyň birinji kanuny — inersiýa kanuny.
20-§. Jisimiň massasy.
21-§. Nýutonyň ikinji kanuny.
22-§. Nýutonyň üçünji kanuny.
23-§. Hereket kanunlarynyň aýlanma herekete ulanylyşy.
24-§. Maýyşgaklyk güýji.
25-§. Puržiniň gatylygyny kesgitlemek (2-nji laboratoriýa işi).
V bap. Daşky güýçleriň täsirinde jisimleriň hereketi.
26-§. Bütindünýä dartylma kanuny.
27-§. Agyrlyk güýji.
28-§. Jisimiň agyrlygy.
29-§. Ýükleme we agramsyzlyk.
30-§. Ýeriň dartyş güýjüniň täsirinde jisimleriň hereketi.
31-§. Ýeriň emeli hemralary.
32-§. Sürtülme güýji. Dynçlykdaky sürtülme.
33-§. Typma sürtülme. Togalanma sürtülme.
34-§. Typma sürtülme koeffisiýentini kesgitlemek (3-nji laboratoriýa işi).
35-§. Tebigatda we tehnikada sürtülme.
SAKLANMA KANUNLARY.
VI bap. Impulsyň saklanma kanuny.
36-§. Impuls.
37-§. Impulsyň saklanma kanuny.
38-§. Reaktiw hereket.
VII bap. Iş we energiýa. Energiýanyň saklanma kanuny.
39-§. Mehaniki iş.
40-§. Jisimi göterende we şol aralyga gorizontal orun üýtgetmede edilen işi hasaplamak (4-nji laboratoriýa işi).
41-§. Potensial energiýa.
42-§. Kinetik energiýa.
43-§. Mehaniki energiýanyň saklanma kanuny.
44-§. Jisimiň kinetik energiýasynyň onuň tizligine we massasyna baglylygyny kesgitlemek (5-nji laboratoriýa işi).
45-§. Kuwwat.
46-§. Tebigatda energiýanyň saklanmagy. Peýdaly täsir koeffisiýenti.
Goşmaça. Laboratoriýa işlerinde ölçeg ýalňyşlyklaryny hasaplamak.
Gönükmeleriň jogaplary.
Goşmaça gönükmeleriň jogaplary.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 7 synp, Habibullaýew P.K., Baýdedaýew A., Bahromow A.D., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на туркменском языке :: физика :: Habibullaýew :: Baýdedaýew :: Bahromow :: 7 класс