Адабиёт, 5 синф, Азимов Ю., Эшонқулов Ж., 2020

Адабиёт, 5 синф, Азимов Ю., Эшонқулов Ж., 2020.

Учебник по литературе для 5 класса на таджикском языке.

Фрагмент из книги:
Адабиёт ҷамъи калимаи арабии «адаб» буда, маъноҳои хулқи нек ва писандида, шарм, ҳаё, илм, дониш, ҳунар, таъ-лимро дар бар мегирад. Адабиёт ба маънои томаш осори хаттии халқҳо аст. Адабиёт навъҳои гуногун дорад: адабиёти сиёсй, адабиёти техники, адабиёти хоҷагии қишлоқ, адабиёти бадей ва ғайра. Адабиёти бадей як навъи санъат буда, воқеиятро ба воситаи калимаҳо образнок инъикос мекунад. Адабиёти бадей дар заминай эҷодиёти даҳонакии халқ, дар замонҳои хеле қадим пайдо шудааст. Аввалҳо дар шакли даҳонӣ амал карда, сонй баъди пайдо шудани хат шакли хаттии он низ ба вуҷуд омадааст. Намунаҳои қадимтарини адабиёти бадей «Авасто», «Калила ва Димна», «Синдбоднома» ва «Ҳазор афсона» мебошад.




СУРУД ВА ХЕЛҲОИ ОН.
Сурудҳо як навъи эҷодиёти даҳонии халқ буда, таърихи қадимӣ доранд. Манбаъҳои пайдоиши сурудҳо гуногунанд. Яке дар ҷараёни меҳнат, дигаре дар мавриди расму оин, сеюмй дар лаҳзаи хурӯҷи эҳсосу ҳаяҷон ва ҳоказо эҷод ва тараннум карда мешавад. Сурудҳо ба таври якка ва якҷоя хонда шуда, дорои оҳангу мусиқӣ мебошанд. Асбобҳои мусиқии тоҷикӣ: дутор, танбӯр, най, ғижжак, доира, рубоб, чанг ва ғайра дар иҷрои сурудҳо ҳамоҳанг мешаванд. Бештари сурудҳои халқиро бо ҳамовозии дуторча ва ё доира мехонанд ва қариб ҳамеша онҳоро рақс ҳамроҳӣ мекунад. Сурудҳо шӯх ва ҳазину ғамангез мешаванд, оҳанги мусиқии онҳо ба ин хусусияти онҳо пурра тобеъ мегардад.
Дар сурудҳо мисраъ, байт ё банди гардон мешавад, ки онҳоро нақарот ҳам мегӯянд. Нақаротҳои маънидору бо суруд алоқаманд ва маънӣ надоштаи бо матни суруд ҳамоҳанг низ дучор мешаванд.

Сурудҳо аз ҷиҳати шакл ва мазмун як хел нестанд. Аз ҷиҳати шакли шеърӣ, вазн ва қофиябандӣ ҳамчун рубоӣ, дубайтӣ, мухам мае, қитъа ва ғайра қонунҳою қоидаҳои ба худ хосе надоранд. Вале ҳар кадоме аз жанрҳои мазкур суруд шуда метавонанд. Бо вуҷуди он як қисми назми халқӣ табиа-тан суруданд, ки танҳо тараннум мешаванд. Масалан, бадеҳа, алла, сурудҳои маросимӣ (наврӯзӣ, бойчечак, хирманкӯбӣ, тӯй, мотам ва ҳоказо).

МУНДАРИҶА.
Дарси аввал — дарси истиқлол.
Назарияи адабиёт. Асари бадей.
Фасли 1. Савту садои суруду тарона.
Су руд ва хелҳои он.
Навъҳои суруди алла.
Сурудҳои таърихй.
Чистон.
Чистон-афсона ва чистон-масъала.
Фасли 2. Дар олами афсонаҳо.
Афсона — намуди қадимтарини эҷоди бадей.
Назарияи адабиёт, Муболиға.
Чингиз Айтматов.
Момогавазни чанбаршох (порча аз қиссаи «Киштии сафед»).
Адаш Истад.
Овозаи Рустам.
Назарияи адабиёт. Нақлу ривоятҳо.
Ривоятҳо оиди Луқмони Ҳаким.
Ҳикматҳои Луқмони Ҳаким.
Абӯалӣ ибни Сино.
Ривоятҳо дар бораи Ибни Сино.
Зайниддин Восифӣ.
Ҳикояти «Фирдавсии Тӯсӣ».
Назарияи адабиёт. Ғояи асари бадей.
Фасли 3. Лутфи латиф — гуфтори зариф.
Латифа.
Латифаҳо дар бораи Мулло Мушфиқӣ.
Латифаҳо дар бораи Насриддин Афандй.
Убайди Зоконй.
Ҳикоятҳо аз «Рисолаи дилкушо».
Абдусалом Деҳотӣ.
Фасли 4. Саёҳат ба олами одобу ахлоқ.
Зарбулмасал ва мақолҳо — дурдонаҳои панду ҳикмат.
Зарбулмасал ва мақолҳо.
Назарияи адабиёт. Маҷоз.
Зарбулмасал ва мақолҳо дар ҳикоёт ва тамсилот.
Назарияи адабиёт. Тамсил.
Панду андарзҳо.
Намунаҳо аз панду андарзҳо.
«Зафарнома» — маҷмӯаи панду андарзҳо.
Мухтасари «Зафарнома».
Носири Хисрав.
Уқоб (тамсил).
Назарияи адабиёт. Вазни ҳиҷо ва арӯз.,
Абдураҳмони Ҷомӣ.
Панду ҳикматҳои Абдураҳмони Ҷомӣ.
Ҳикоятҳо аз «Баҳористон».
Камолиддин Биноӣ ва ҳикояти «Касби адаб кардани Беҳрӯз».
Достони «Беҳрӯзу Баҳром».
Назарияи адабиёт. Қофия ва радиф.
Асарҳои панду ахлоқии Ҳусаӣн Воизи Кошифӣ.
Ҳикояти «Оқибати ҳасуд».
Муҳаммад Авфии Бухороӣ ва «Ҷомеъ-ул-ҳикоёт»-и вай.
Ҳикояти «Заргар ва наҷҷор».
Фасли 5. Имон ва эътиқод.
Исмоили Бухороӣ.
«Чаҳор китоб» — махзани имону эътиқод.
Порчаҳо аз «Чаҳор китоб».
Шугунҳо.
Фасли 6. Биҳишт — зери қадами модарон.
Эраҷ Мирзо ва «Модарнома»-и вай.
Лоиқ Шералӣ.
Фасли 7. То тавони дустонро гум макун.
Дӯстии Абдураҳмони Ҷомӣ ва Алишери Навой.
Ҳикоятҳо аз «Хамсатул мутаҳаййирин».
Ёддошти Восифй дар бораи ҳамсӯҳбат шудани қозизодаи Сиистон бо Навой ва Ҷомӣ.
Унсурулмаолии Кайковус.
Боби «Дар оини дӯст гирифтан» аз «Қобуснома»-и Кайковус.
Саъдии Шерозй.
Ҳикоятҳо аз «Гулистон» ва «Бӯстон».
Болта Ортикрв.
Нони Самарканд.
Фасли 8. Асрори олами бачагй.
Убайд Раҷаб — шоири бачагон.
Модарам.
Аминҷон Шукӯҳӣ.
Об аз куҷо меояд? (Порча аз қисса).
Назарияи адабиёт. Портрети қаҳрамони асари бадей.
Гафур Гулом.
Бачаи шум (Порча аз қисса).
Назарияи адабиёт. Характери бадей.
Ойбек.
Бобои чароғбон (ҳикоя).



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Адабиёт, 5 синф, Азимов Ю., Эшонқулов Ж., 2020 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на таджикском языке :: литература :: Азимов :: Эшонқулов :: 5 класс