Fizika, 7 sinf, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017

Fizika, 7 sinf, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017.

Учебник по физике для 7 класса на узбекском языке.

Фрагмент из книги:
Tevarak-atrofimizda velosiped, avtomobil va odamlar yurishini; osmonda qush, vertolyot, samolyot va raketalar uchishini 2-rasm); suvda baliq, akula va delfinlar suzishini; Yer Quyosh atrofida, Oy esa Yer atrofida aylanishini kuzatishimiz mumkin. Jismning harakati ma’lum qonun-qoidalarga bo‘ysunadi. Masalan, olimlar kuzatish natijalari asosida osmon jismlarining qaysi vaqtda fazoning qaysi joyida bo‘lishini aniqlay oladilar. Jumladan, ular Oy va Quyoshning qachon tutilishini oldindan aytib berishlari mumkin.




Sanoq jism.
Harakatning nisbiyligini hisobga olish uchun «sanoq jism» tushunchasi kiritiladi. Masalan, odam va avtomobillarning harakati yoki tinch holati Yerga nisbatan olinadi. Bu holda Yer – sanoq jism hisoblanadi. Atrofi mizdagi barcha jismlarning tinchlik holati yoki mexanik harakati ana shunday sanoq jismlarga nisbatan qaraladi. Agar Yerning Quyosh atrofi dagi harakati qaralayotgan bo‘lsa, Quyosh sanoq jism bo‘ladi.

3-rasmda yerga nisbatan 10 m/s tezlik bilan ketayotgan platforma ustida shu yo‘nalishda 1 m/s tez lik bilan ketayotgan odam tasvirlangan. Bu odamning harakati uchun platforma sanoq jism deb olinsa, uning tezligi 1 m/s bo‘ladi. Agar sanoq jism sifatida Yer tanlab olinsa, odamning tezligi 11 m/s bo‘ladi (10 m/s + 1 m/s = 11 m/s). Yo‘lda ketayotgan avtomobil, poyezd va bosh qa larning harakatida sanoq jism sifatida Yer shari o‘rniga uning sirtida qo‘zg‘almas holatda joylashgan bino, daraxt kabilarni olish mumkin.
Masalan, avtomobilning harakati yo‘l yoqasidagi daraxtga nisbatan ku zatilayotgan bo‘lsa, ayni paytda shu daraxt sanoq jism deb olinadi.

MUNDARIJA.
Kirish.
KINEMATIKA ASOSLARI.
I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma‘lumotlar.
1-§. Jismlarning ҳаракатi.
2-§. Fаzо ва vаqt.
3-§. Kinematikaning asosiy tushunchalari.
4-§. Skalyar va vektor kattaliklar hamda ular ustida amallar.
II bob. To‘g‘ri chiziqli harakat.
5-§. To‘g‘ri chiziqli tekis harakat haqida tushuncha.
6-§. To‘g‘ri chiziqli tekis harakat tezligi.
7-§. To‘g‘ri chiziqli tekis harakatning grafik tasviri.
8-§. Notekis harakatda tezlik.
9-§. Tekis o‘zgaruvchan harakatda tezlanish.
10-§. Tekis o‘zgaruvchan harakat tezligi.
11-§. Tekis o‘zgaruvchan harakatda bosib o‘tilgan yo‘l.
12-§. Tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan jism tezlanishini aniqlash (1-laboratoriya ishi).
13-§. Jismlarning erkin tushishi.
14-§. Yuqoriga tik otilgan jismning harakati.
III bob. Tekis aylanma harakat.
15-§. Jismning tekis aylanma harakati.
16-§. Aylanma harakatni tavsiflaydigan kattaliklar orasidagi munosabatlar.
17-§. Markazga intilma tezlanish.
DINAMIKA ASOSLARI.
IV bob. Harakat qonunlari.
18-§. Jismlarning o‘zaro ta‘siri. Kuch.
19-§. Nyutonning birinchi qonuni — inersiya qonuni.
20-§. Jism massasi.
21-§. Nyutonning ikkinchi qonuni.
22-§. Nyutonning uchinchi qonuni.
23-§. Harakat qonunlarining aylanma harakatga tatbiqi.
24-§. Elastiklik kuchi.
25-§. Prujina bikirligini aniqlash (2-laboratoriya ishi).
V bob. Tashqi kuchlar ta’sirida jismlarning harakati.
26-§. Butun olam tortishish qonuni.
27-§. Og‘irlik kuchi.
28-§. Jismning og‘irligi.
29-§. Yuklama va vaznsizlik.
30-§. Yerning tortish kuchi ta’sirida jismlarning harakati.
31-§. Yerning sun’iy yo‘ldoshlari.
32-§. Ishqalanish kuchi. Tinchlikdagi ishqalanish.
33-§. Sirpanish ishqalanish. Dumalash ishqalanish.
34-§. Sirpanish ishqalanish koeffitsiyentini aniqlash (3-laboratoriya ishi).
35-§. Tabiatda va texnikada ishqalanish.
SAQLANISH QONUNLARI.
VI bob. Impulsning saqlanish qonuni.
36-§. Impuls.
37-§. Impulsning saqlanish qonuni.
38-§. Reaktiv harakat.
VII bob. Ish va energiya. Energiyaning saqlanish qonuni.
39-§. Mexanik ish.
40-§. Jismni ko‘tarishda va shu masofaga gorizontal ko‘chirishda bajarilgan ishini hisoblash (4-laboratoriya ishi).
41-§. Potensial energiya.
42-§. Kinetik energiya.
43-§. Mexanik energiyaning saqlanish qonuni.
44-§. Jism kinetik energiyasining uning tezligi va massasiga bog‘liqligini aniqlash (5-laboratoriya ishi).
45-§. Quvvat.
46-§. Tabiatda energiyaning saqlanishi. Foydali ish koeffitsiyenti.
Ilova. Laboratoriya ishlarida o‘lchash xatoliklarini hisoblash.
Mashqlarning javoblari.
Qo‘shimcha mashqlarning javoblari.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 7 sinf, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на узбекском языке :: физика :: Habibullayev :: Boydedayev :: Bahromov :: 7 класс