Тыва дыл, 6 класс, Куулар Е.М., Оюн Т.Б., Сарыглар Ч.А., 2022

Тыва дыл, 6 класс, Куулар Е.М., Оюн Т.Б., Сарыглар Ч.А., 2022.

Учебник по тувинскому языку для 6 класса на тувинском языке.

Өөредилге ному РФ-тиң ӨФКС-тиң негелделеринге дүүштүр ортумак ниити өөредилге черлериниң 5—11 класстарынга тыва дылдың чижек программазынга дүүштүр кылдынган.




Домак.
Хыналда эдертиг. Сөзүглелди ийи катап кичээнгейлиг номчааш, номуңар хаап кааш, утказын кызыра бижиңер. Эдертииңер төнчүзүнге кижиниң угаанныг болуру, делегей көрүүшкүнүнүң делгеми чүден хамааржырын канчаар билип турарыңарны тайылбырлап, бодалыңарны бижиңер.

Бис Бадының сылдыстар дугайында чугаазы-биле ала-чайгаар-ла октаргайже ужуга берген дег, баштай Хүн системазында планеталарны эргип, ында кижилер бар бе деп, оларны шинчилээш, Плутоннуң ындында октаргайже кириптивис. Поляр Сылдызы — Алдын-Өргенге чедир безин чырык 400 чыл болгаш чедер болганда, эң дүрген ракета-биле чоруптувус — сагыш дүргени-биле. Кара хөө дег октаргайга ужудуп чорааш, Галилейниң кометазынга-даа, изиг сылдыстарга-даа, чырыы чидип, кошкап турар цефеидтерге-даа, улуг болгаш чашканнанган сылдыстарга-даа душтувус. Ол чорааш эң улуг саннар мында дээрзин билдивис. Сылдыстар саны-даа, оларның аразы-даа чүгле миллиардтарның миллиардтары болур триллиардтар деп саннар-биле илереттинер болду.

— Сен аан, Бады — дээн Чинчиниң талыгырдан дег дыңналган оожум үнүнден дүп чок октаргайдан караңгы өрээлче карак чивеш аразында эргилип келдивис. — Мынча хөй чүвени кайыын билип ап турар кижи сен? Ачаң эртемден кижи бе?
— Ачамда чүү боор, тракторист кижи-дир ийин. Номнар номчуур кижи мен. Астрономия номнары.

ДОПЧУЗУ.
Дыл дугайында ниити билиглер.
§1. Дыл — харылзажырының чугула чепсээ. Төрел дылдар дугайында.
5 класска өөренген чүүлдеринге катаптаашкын.
§2. Лексика.
§3. Фонетика болгаш орфоэпия.
§4. Орфография. Сөс тургузуу болгаш сөс чогаадылгазы.
§5. Морфология болгаш синтаксис.
§6. Чугаа чорудулгазы болгаш чугаа культуразы.
§7. Чугаа чорудулгазының хевирлери.
§8. Сөзүглелдиң тодаргай болгаш элдээрткен утказы.
§9. Тыва дылдың словарьлары. Очулга словарьлары.
Лексикология болгаш фразеология.
§10. Тыва дылдың лексиказын тывылган угунуң аайы-биле бөлүктээри.
Ниити түрк сестер.
Ниити түрк сөстерниң чамдык онзагай демдектери.
Чиңгине тыва сестер.
Өске дылдардан сестерни үлегерлеп алыры.
§11. Моол дылдан үлегерлээн сестер.
§12. Кыдат дылдан үлегерлээн сестер.
Тевүт дылдан үлегерлээн сестер.
§13. Орус дылдан үлегерлээн сестер.
§14. Өске дылдардан үлегерлээн сестер.
§15. Тыва дылдың лексиказын ажыглалының аайы-биле белүктээри. Ниити ажыглалдың сестери.
§16. Ховар ажыглалдың сестери.
Чаа сестер.
§17. Кызыгаарлыг ажыглалдың сестери. Диалектизмнер.
§18. Мергежил сестери. Терминнер. Жаргонизмнер.
Терминнер.
Жаргонизмнер.
Лексикага катаптаашкын.
§19. Ономастика дугайында билиг. Топонимнер.
Гидронимнер.
Этнонимнер.
Антропонимнер.
Зоонимнер.
Космонимнер.
Хуу аттарга катаптаашкын.
§20. Фразеология дугайында билиг. Фразеологизмнер.
§21. Синоним фразеологизмнер.
§22. Антоним фразеологизмнер.
Морфология. Кылыг сөзү. Орфография. Чугаа культуразы.
§23. Кылыг сөзүнүң утказы, грамматиктиг демдектери, синтаксистиг хүлээлгези.
§24. Кылыг сезүнүң уткалыг бөлүктери.
§25. Кылыг сөзүнүң дезү. Кылыг сөзүнүң чогаадылгазы.
Морфологтуг арга.
Синтаксистиг арга.
§26. Бөдүүн, нарын, составтыг кылыг сестери.
§27. Кылыг сөзүнүң болур болгаш болбас хевирлери.
§28. Кылыг сөзүнүң немелде утка илередир хевирлери.
§29. Кылыг сөзүнүң залогтары.
§30. Кылыг сезүнүң видтери.
§31. Кылыг сөзүнүң наклонениелери.
§32. Кылыг сөзүнүң болуушкун наклонениези болгаш ооң үелери.
Болуушкун наклонениезиниң эрткен үези.
Эрткен үениң кылыг сөзүнүң арын, санга оскерлири.
§33. Болуушкун наклонениезиниң амгы үези.
Амгы үениң кылыг сөзүнүң арын, санга оскерлири.
§34. Болуушкун наклонениезиниң келир үези.
Келир үениң кылыг созүнүң арын, санга оскерлири.
§35. Кылыг сөзүнүң дужаал наклонениези.
§36. Кылыг сөзүнүң даар наклонениези.
§37. Кылыг сөзүнүң чопшээрел наклонениези.
§38. Кылыг сөзүнүң кызыгаарлаар наклонениези.
§39. Кылыг сөзүнүң хевирлерин аас болгаш бижимел чугаага ажыглаары.
§40. Кылыг сөзүнге ниити катаптаашкын.
Чугаа чорудулгазы. Чугаа культуразы.
Наречие. Орфография. Чугаа культуразы.
§41. Наречие, ооң грамматиктиг демдектери, синтаксистиг хүлээлгелери.
§42. Наречиелерниң тургустунары, оларны шын бижиири.
Наречиениң тургустунар оске аргалары.
§43. Наречиелерниң уткалыг болүктери.
Үениң наречиези.
§44. Туруштуң наречиези.
§45. Кылдыныг аргазының наречиези.
§46. Чылдагаанның, сорулганың наречиелери.
§47. Хемчегниң наречиези.
§48. Наречиелерни оске чугаа кезектеринден ылгап алыры.
§49. Наречилерге ниити катаптаашкын.
Чугаа чорудулгазы. Чугаа культуразы.
§50. Ат оруннарының утказы болгаш грамматиктиг демдектери Ат орнунуң болуктери.
§51. Арынның ат оруннары.
§52. Айтылганың ат оруннары. Айтырыгның ат оруннары.
§53. Тодаргай ат оруннары.
Тодаргай эвес ат оруннары.
§54. Ат оруннарынга катаптаашкын.
Чугаа чорудулгазы. Чугаа культуразы.
Синтаксис.
§55. Синтаксистиң грамматиканың кезээ болуру.
§56. Сөс каттыжыышкыны.
§57. Сөс каттыжыышкынында өзек болгаш чагырткан сос.
Сөс каттыжыышкынының эге хевири.
Сөс каттыжыышкыннарының тургузуу.
Домак.
§58. Бодуун домак дугайында билиг.
§59. Чугаалаар сорулгазының аайы-биле домактарның хевирлери. Медээ домаа.
§60. Айтырыг домаа.
§61. Кыйгырыг домаа. Алгы домаа.
Алгы домаа.
§62. Домактың грамматиктиг ооргазы.
Кол сос.
Соглекчи.
§63. Бөдүүн домактарның тургузуунуң аайы-биле янзылары.
Домакка катаптаашкын.
6 класска өөренген чүүлдерин катаптаары.
§64. Лексикологи.
§65. Кылыг сөзу.
§66. Наречие. Ат орну.
§67. Сос каттыжыышкыны.
§68. Домак.
Удуртулгалар.
Сайгарылгалар.
Кызыралдалар.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Тыва дыл, 6 класс, Куулар Е.М., Оюн Т.Б., Сарыглар Ч.А., 2022 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник по тувинскому языку :: тувинский язык :: Куулар :: Оюн :: Сарыглар :: 6 класс