Биология, Гомуми биологиягә һәм экологиягә кереш, 9 сыйныф, Каменский А.А., Криксунов Е.А., Пасечник В.В., 2010

Биология, Гомуми биологиягә һәм экологиягә кереш, 9 сыйныф, Каменский А.А., Криксунов Е.А., Пасечник В.В., 2010.

Учебник по биологии для 9 класса на татарском языке.

   Тәкъдим ителгән бу дәреслек төп мәктәп (5—9 нчы сыйныфлар) өчен В. В. Пасечник җитәкчелегендә оригиналь автор программасына нигезләнеп эшләнгән биологиядән укыту-методик комплектына керә.




Биологияне өйрәнү методлары.
Без, гадәттә, «фәнни белем», «фәнни факт», «дөньяның фәнни күренеше» дибез. Ә фәнни белемнең фәнни булмаганнан аермасы нәрсәдә соң? Нинди фактны фәнни дип исәпләп була?

Фән — әйләнә-тирә дөньяны өйрәнү һәм танып белү ысулларының берсе. Биология терек табигать дөньясын аңларга ярдәм итә.

Без инде кешеләрнең бик борынгы заманнардан ук терек табигатьне өйрәнүләрен беләбез. Башта алар аерым организмнарны өйрәнгәннәр, аларны җыйганнар, төрле урыннарда тереклек итүче хайваннарның һәм үсемлекләрнең исемлеген төзегәннәр. Гадәттә, бу тере организмнарны өйрәнү чорын тасвирлаучы дип, ә дисциплинаның үзен табигать тарихы дип атыйлар. Табигать тарихы биологиянең элгәресе булып тора.

Эчтәлек.
Кереш.
1. Биология — тереклек турындагы фән.
2. Биологияне өйрәнү методлары.
3. Тереклекнең асылы һәм тере организмнарның үзлекләре.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
1 НЧЕ КИСӘК ТЕРЕК ТАБИГАТЬНЕҢ ТӨЗЕЛЕШ (СТРУКТУР) ДӘРӘҖӘЛӘРЕ.
1 нче бүлек Молекуляр дәрәҗә.
1.1. Молекуляр дәрәҗә: гомуми характеристика.
1.2. Углеводлар.
1.3. Липидлар.
1.4. Аксымнарның составы һәм төзелеше.
1.5. Аксымнарның функцияләре.
1.6. Нуклеин кислоталары.
1.7. АТФ һәм күзәнәкнең башка органик кушылмалары.
1.8. Биологик катализаторлар.
1.9. Вируслар.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
2 нче бүлек Күзәнәк дәрәҗәсе.
2.1. Күзәнәк теориясенең төп положениеләре.
2.2. Күзәнәкләр турында гомуми мәгълүматлар. Күзәнәк мембранасы.
2.3. Төш.
2.4. Эндоплазматик челтәр. Рибосомалар. Гольджи комплексы.
2.5. Лизосомалар. Митохондрияләр. Пластидалар.
2.6. Күзәнәк үзәге. Хәрәкәт органоидлары. Күзәнәк тупланмалары.
2.7. Эукариот һәм прокариот күзәнәкләренең төзелешендәге аерымлыклар.
2.8. Ассимиляция һәм диссимиляция. Метаболизм.
2.9. Күзәнәктә энергетик алмаш.
2.10. Күзәнәкнең туклануы.
2.11. Фотосинтез һәм хемосинтез.
2.12. Гетеротрофлар.
2.13. Күзәнәктә аксымнар синтезы.
2.14. Күзәнәкнең бүленүе. Митоз.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
3 нче бүлек Организм дәрәҗәсе.
3.1. Организмнарның җенессез үрчүе.
3.2. Организмнарның җенси үрчүе.
3.3. Аталану.
3.4. Организмнарның индивидуаль үсеше. Биогенетик закон.
3.5. Билгеләрнең Г. Мендель тарафыннан ачыкланган нәселдән-нәселгә күчү закончалыклары. Моногибрид кушылдыру.
3.6. Тулы булмаган доминантлык. Генотип һәм фенотип. Анализлаучы кушылдыру.
3.7. Дигибрид кушылдыру. Билгеләрнең нәселдән-нәселгә бәйсез күчү законы.
3.8. Билгеләрнең нәселдән-нәселгә тоташып күчүе. Т. Морган законы. Аркылы кисешү.
3.9. Геннарның үзара тәэсир итешүе.
3.10. Җенес генетикасы. Җенес белән тоташкан билгеләрнең нәселгә күчүе.
3.11. Үзгәрүчәнлек закончалыклары: модификацион үзгәрүчәнлек. Реакция нормасы.
3.12. Үзгәрүчәнлек закончалыклары: мутацион үзгәрүчәнлек.
3.13. Селекция нигезләре. Н. И. Вавилов эшләре.
3.14. Үсемлекләр, хайваннар һәм микроорганизмнар селекциясенең төп методлары.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
4 нче бүлек Популяция-төр дәрәҗәсе.
4.1. Төр критерийлары.
4.2. Популяцияләр.
4.3. Биологик классификация.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
5 нче бүлек Экосистема дәрәҗәсе.
5.1. Бергәлек, экосистема, биогеоценоз.
5.2. Бергәлекнең составы һәм структурасы.
5.3. Экосистемада матдә һәм энергия агышлары.
5.4. Бергәлекнең продуктлылыгы.
5.5. Экосистеманың үзүсеше.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
6 нчы бүлек Биосфера дәрәҗәсе.
6.1. Биосфера. Яшәү тирәлекләре.
6.2. Организмнарның тирәлек барлыкка китерү эшчәнлеге.
6.3. Биосферада матдәләр әйләнеше.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
2 НЧЕ КИСӘК ОРГАНИК ДОНЬЯ ЭВОЛЮЦИЯСЕ.
7 нче бүлек Эволюция турындагы тәгълимат нигезләре.
7.1. Эволюцион тәгълимат теориясе. Ч. Дарвин.
7.2. Организмнарның үзгәрүчәнлеге.
7.3. Популяцияләрдә генетик тигезләнеш һәм аның бозылулары.
7.4. Яшәү өчен көрәш һәм табигый сайланыш.
7.5. Табигый сайланышның формалары.
7.6. Изоляцияләүче механизмнар.
7.7. Төр барлыкка килү.
7.8. Макроэволюция.
7.9. Эволюциянең төп закончалыклары.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
8 нче бүлек Җирдә тереклекнең барлыкка килүе һәм үсеше.
8.1. Тереклек барлыкка килү гипотезалары.
8.2. Тереклекнең килеп чыгуы турындагы күзаллауларның үсеше. Опарин — Холдейн гипотезасы.
8.3. Тереклек барлыкка килүнең хәзерге гипотезалары.
8.4. Җирдә тереклек үсешенең төп этаплары.
8.5. Җирдә тереклекнең үсеше. Борынгы тереклек эрасы.
8.6. Протерозойда һәм палеозойда тереклекнең үсеше.
8.7. Мезозойда тереклекнең үсеше.
8.8. Кайнозойда тереклекнең үсеше.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
3 НЧЕ КИСӘК ЭКОЛОГИЯ НИГЕЗЛӘРЕ.
9 нчы бүлек Организм һәм тирәлек.
9.1. Экологик факторлар. Тирәлек шартлары.
9.2. Экологик факторларның организмнарга йогынтысының гомуми закончалыклары.
9.3. Экологик ресурслар.
9.4. Организмнарның төрле яшәү шартларына җайлашулары.
9.5. Организмнарның төрара мөнәсәбәтләре.
9.6. Организмнарның сан тирбәнешләре. Экологик регуляция.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.
10 нчы бүлек Биосфера һәм кеше.
10.1. Биосфераның эволюциясе.
10.2. Биосферага антропоген йогынты.
10.3. Табигатьтән рациональ файдалану нигезләре.
Бүлекнең кыскача эчтәлеге.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Биология, Гомуми биологиягә һәм экологиягә кереш, 9 сыйныф, Каменский А.А., Криксунов Е.А., Пасечник В.В., 2010 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на татарском языке :: биология :: Каменский :: Криксунов :: Пасечник :: 9 класс