Учебник по физике для 10 класса на туркменском языке.
Фрагмент из книги:
Fizikada tebigatdaky prosesleri we hadysalary öwrenmekde özboluşly barlag metodlary bar.
Fizika eksperimental ylym hasaplanýar. Şu sebäpli-de tejribe geçirmek prosesi aýratyn şertleri talap edýär. Munda öwrenilýän prosese daşky täsir bolmazlygyna hereket edilýär.
![Fizika, 10 synp, Turdiýew N.Ş., Tursunmetow K.A., Ganiýew A.G., 2017 Fizika, 10 synp, Turdiýew N.Ş., Tursunmetow K.A., Ganiýew A.G., 2017](/img/knigi/fizika/1443/144330.jpg)
DINAMIKANYŇ KANUNLARY.
Bizi gurşaýan gurşawdaky jisimleriň hereketi mehanikanyň kanunlaryna boýun egýär. Jisimiň hereketiniň üýtgemeginiň sebäplerini XVI asyryň ahyry we XVII asyryň başynda ilkinji gezek tejribeler arkaly jikme-jik öwrenen alym Galileýdi. Galileý jisimiň hereketini üýtgetmeginiň sebäbi barada aşakdaky ýaly ýazypdy: Eger jisime başga hiç hili jisimler täsir etmese, jisim Ýere görä özüniň dynçlyk ýagdaýyny ýa-da gönüçyzykly deňölçegli hereketini saklaýar.
Galileý tarapyndan açylan bu kanun mehanikanyň esasy kanunlarynyň döremeginde birinji ädim boldy. Bu kanunlary açmak üçin Nýutona hiç hili çylşyrymly esbap-enjamlar zerur bolmandyr. Munuň üçin ýönekeý tejribeler ýeterli bolan. Mundaky iň uly kynçylyk jisimleriň dürli-dürli hereketleriniň içinden iň möhümini, iň umumysyny görmegi başarmakdan ybaratdy.
MAZMUNY.
Mehanika.
1-nji tema. Fizikanyň barlag metodlary.
I bap. KINEMATIKA.
2-nji tema. Mehaniki hereketiň görnüşleri. Hereketleriň özbaşdaklyk prinsipi.
3-nji tema. Jisimleriň wertikal hereketi.
4-nji tema. Töwerek boýunça deňölçegsiz hereket. Burç tizlenmesi. Tangensial tizlenme.
5-nji tema. Aýlawly we öňe gitme hereketi özara geçirmek.
6-njy tema. Gorizontal zyňlan jisimiň hereketi.
7-nji tema. Gorizonta ýapgyt zyňlan jisimiň hereketi.
8-nji tema. Laboratoriýa işi: Gorizonta ýapgyt zyňlan jisimiň hereketini öwrenmek.
I baby jemlemek üçin test soraglary.
I bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
II bap. DINAMIKA.
9-njy tema. Dinamikanyň kanunlary.
10-njy tema. Galileýiň otnositellik prinsipi. Inersial we inersial däl hasaplama ulgamlary.
11-nji tema. Grawitasion meýdandaky hereket.
12-nji tema. Jisimiň agyrlygynyň hereketiň görnüşine baglylygy.
13-nji tema. Jisimiň birnäçe güýjüň täsirindäki hereketi.
II baby jemlemek üçin test soraglary.
II bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
III bap. MEHANIKADA SAKLANMA KANUNLARY.
14-nji tema. Energiýa we iş. Energiýanyň saklanma kanuny. Jisimiň ýapgyt tekizlik boýunça hereketlenende edilen iş.
15-nji tema. Laboratoriýa işi: Ýapgyt tekizlikde peýdaly täsir koeffisiýentini kesgitlemek.
16-njy tema. Jisimleriň absolýut maýyşgak we maýyşgak däl çaknyşmagy.
III baby jemlemek üçin test soraglary.
III bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
IV bap. STATIKA WE GIDRODINAMIKA.
17-nji tema. Jisimleriň deňagramlylykda bolmak şertleri.
18-nji tema. Pursatlar düzgünine esaslanyp işleýän mehanizmler.
19-njy tema. Aýlawly hereketiň dinamikasy.
20-nji tema. Suwuklyklaryň we gazlaryň hereketi, akymyň üznüksizlik teoremasy. Bernulli deňlemesi.
21-nji tema. Hereketlenýän gazlarda we suwuklyklarda basyşyň tizlige baglylygyndan tehnikada peýdalanmak.
IV baby jemlemek üçin test soraglary.
IV bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
V bap. MEHANIKI YRGYLDYLAR VA TOLKUNLAR.
22-nji tema. Garmonik yrgyldylar.
23-nji tema. Puržinli we matematiki maýatnikler.
24-nji tema. Laboratoriýa işi: Matematiki maýatnigiň kömeginde erkin gaçma tizlenmesini kesgitlemek.
25-nji tema. Mejbury yrgyldylar. Tehnikada rezonans.
26-njy tema. Mehaniki tolkunlaryň gurşawlarda ýaýraýşy. Ultra we infraseslerden durmuşda we tehnikada peýdalanmak.
V baby jemlemek üçin test soraglary.
V bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
VI bap. TERMODINAMIKANYŇ ESASLARY.
27-nji tema. Ýylylyk hadisalarynyň öwrülişiksizligi. Termodinamikanyň kanunlary.
28-nji tema. Adiabatik hadysa. Ýylylyk maşynynyň peýdaly täsir koeffisiýenti. Karno sikli.
29-njy tema. Adamyň durmuşynda ýylylyk dwigatelleriniň ähmiýeti. Ýylylyk dwigatelleri we ekologiýa.
VI baby jemlemek üçin test soraglary.
VI bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
VII bap. ELEKTRODINAMIKA.
30-njy tema. Zarýadyň saklanma kanuny. Nokatlanç zarýadyň meýdany. Elektrik meýdanyň güýjenmesiniň superpozisiýa prinsipi.
31-nji tema. Zarýadlanan şaryň elektrik meýdany. Dielektrik siňdirijilik.
32-nji tema. Nokatlanç zarýadyň meýdanynyň potensialy. Potensiallar tapawudy.
33-nji tema. Elektrostatik meýdanda zarýadyň ornuny üýtgedende edilen iş.
34-nji tema. Elektrik meýdanyň energiýasy.
VII baby jemlemek üçin test soraglary.
VII bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
VIII bap. HEMIŞELIK TOK KANUNLARY.
35-nji tema. Elektrik geçirijilik. Tok güýjüniň naprýaženiýä baglylygy.
36-njy tema. Tok güýji we toguň dykyzlygy. Elektrik togunyň täsirleri.
37-nji tema. Ýapyk zynjyr üçin Omuň kanuny. Tok çeşmesiniň peýdaly täsir koeffisiýenti.
38-nji tema. Tok çeşmeleriniň yzygider we parallel birikdirilişi.
39-njy tema. Ampermetriň we woltmetriň ölçeg çägini artdyrmak.
40-njy tema. Laboratoriýa işi: Tok çeşmesiniň EHG we içki garşylygyny kesgitlemek.
VIII baby jemlemek üçin test soraglary.
VIII bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
IX bap. DÜRLI GURŞAWLARDAKY ELEKTRIK TOGY.
41-nji tema. Wakuumdaky elektrik togy.
42-nji tema. Metal geçirijileriň garşylygynyň temperatura baglylygy.
43-nji tema. Ýarymgeçirijilerdäki hususy geçirijilik. Garyndyly geçirijilik.
44-nji tema. Ýarymgeçirijili esbaplar (diod, tranzistor) we olaryň tehnikada ulanylyşy.
45-nji tema. Laboratoriýa işi: Ýarymgeçirijili diodyň wolt-amper häsiýetnamasyny öwrenmek.
IX baby jemlemek üçin test soraglary.
IX bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
PEÝDALANYLAN EDEBIÝATLAR.
Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 10 synp, Turdiýew N.Ş., Tursunmetow K.A., Ganiýew A.G., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.
Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу
Скачать - pdf - Яндекс.Диск.
Дата публикации:
Теги: учебник на туркменском языке :: физика :: Turdiýew :: Tursunmetow :: Ganiýew :: 10 класс
Смотрите также учебники, книги и учебные материалы:
Следующие учебники и книги:
- Введение в релятивистскую ядерную физику, Емельянов В.М., Тимошенко С.Л., Стриханов М.Н., 2004
- Физика и механика разрушения и прочности твёрдых тел, Екобори Т., 1971
- Физика, 10 сыныб, Тұрдиев Н.Ш., Турсунметов К.А., Ғаниев А.Ғ., Суяров К.Т., 2017
- Физика, 10 класс, Tурдиев Н.Ш., Tурсунметов K.A., Ганиев A.Г., Суяров K.T., 2017
Предыдущие статьи:
- Геометризация физики, Лошак Ж., 2019
- Волны, оптика, Атомная физика, молекулярная физика, учебное пособие, Михайлов В.К., 2016
- Эффект Джозефсона, физика и применения, Бароне А., Патерно Д., 1984
- Современная геодезическая техника и ее применение, учебное пособие для вузов, Дементьев В.Е., 2008