литература

Адабиёт, 11 синф, Ҳамроев Ҷ., Давлатов О., Хамидов X., 2018.

Учебник по литературе для 11 класса на таджикском языке.

   Таърихи адабиёти навин ҷузъи таърихи адабиёти ҳазорсолаи тоҷикист ва махсусиятҳои адабиёти ин давраро ифода мекунад. Барой амиқ донистани ҳодисаҳои таърихи адабиёт ва дарёфти заминаҳои воқеии инкишофи он, омӯзиши давраҳои ташаккули он ниҳоят муҳим мебошад.
Албатта, хонандаи огоҳ ба қадри арзишҳои воқеии бадей новобаста ба шароити ба вуҷудоии онҳо мерасад ва ба онҳо мустақиман баҳо медиҳад. Вале таърихи ҷараёни адабӣ ин гуна санадҳоро наметавонад фуру гузорад. Мутаассифона, адабиётшиносии замони шӯравии тоҷик дар ин замина роҳи мустақим надошт. Вай асосан тобеи шиорбозиҳои давлат ва ҳизби эҷодгари идеологияи расми ва зӯровар буд. Маҳз дар ҳамин замина адабиёти тоҷик чун саҳнаи фаъолияти чеҳраҳои баргузидаи адаби шинохта шуда, эҷодиёти намояндагони он дар қиёс бо намояндагони ҳамин гуна шахсиятҳои адабиёти иттифоқ таҳлилу тадқиқ мешуд.

Әдебиет, 11 сыныб, Сейданов Қ., 2018.

Учебник по литературе для 11 класса на казахском языке.

   Ардакты 11 — сынып окушылары! Әдебиет — өмір айнасы. Қоғамдык өміріміздің бірден-бір нәрлі тынысы, сырлы көріністері. Солай екен, «Әдебиет» окулығында берілген, әрбір акын-жазушының басып өткен өмір жолдарына, шығармашылығына айрыкша көңіл бөліп, ерекше зейінмен үңіле түссеңіздер ғана, аса мол мағлуматтарға ие болып, кенеле түсесіздер! Бұл — нағыз азамат болып калыптасуға алып барар, бірден-бір сара жол.

Адабият, 11 класс, Темирова М., 2018.

Учебник по литературе для 11 класса на киргизском языке.

Фрагмент из книги:
«Адабият» атамасы араб тилинен («адеп» деген сөздүн көптүк сандагы мааниси) алынган. Ал эми орус тилиндеги «литература» французча аталыш, түпкү чоо-жайы латынча («литера») сөздөн келип чыккан да, бизче «тамга» деген маанини берген, жазма адабиятка карата гана колдонулган. Негизгиси «литература» деген сөз да, «адабият» деген атама да дүйнөлүк маданий өнүгүштүн тарыхында жакындан бери эле колдонула баштаган. «Литература» деген терминге биринчи болуп орус сынчысы В.Г. Белинский 1862-жылы негиз салган, ага дейре мындай түшүнүк «поэзия» деп аталып келген. Ал эми «адабият» деген кепти биз, кыргыздар, XX кылымдын башынан гана колдонууга кириштик, ага чейин жеке түшүнүктө «дастан», «жомок», «казал», «макал» жана башка маанилерде өз-өзүнчө аталып келген.

Edebiýat, 11 synp, Arazow I., Klyçew R., 2018.

Учебник по литературе для 11 класса на туркменском языке.

   Türkmen edebiýatynyň taryhyny çuň ideýaly çeper eserlergoşgular, poemalar, hekaýalar, powestler, romanlar dürli dramalar bezeýar. Çeper edebiýat hakykaty estetiki-emosional taýdan özleşdirmek zerurlygy esasynda döräpdir hem-de jemgyýetçilik aňynyň özboluşly bir görnüşi hökmünde şekillenşini, yaşaýşyny, ösüşini dowam edip gelýär. Arynyň dürli gülleriň şiresini ýygnap bal ýasaýşy ýaly, okuwçylar dürli çeper eserleriň hikmetli «şiresini» sorup, şonuň esasynda özleriniň estetiki-emosional duýgy-düşünjesini ösdürmeli hem baýlaşdyrmaly.

Адабиёт, 10 синф, Саъдиев С., Хамидов X., 2017.

Учебник по литературе для 10 класса на таджикском языке.

   Адабиёт неруи созандае мебошад, ки барои пешрафти ҳаёти маънавии ҷомеа, дарки худшиносии одамон, такомули донишу биниши онҳо имконият фароҳам меорад. Инсонро ба зиндаги дилгарм намуда, барояш роҳи дурусти ҳаётро нишон додан, ба саволҳои дили ӯ ҷавоб гуфтан, изтиробу ташвишро аз андешаи одамон дур кардан муҳимтарин вазифаи адабиёт ба шумор меояд. Бар ин бино адабиёти бадей дар зиндагии рӯзмарраи мо чун обу ҳаво зарур аст. Азбаски ҳаёти муқаррари дар асари бадей ба воситаи образҳо тасвир гардида, ба як санъати зебоиву нафосат табдил ёфта, боиси таваҷҷӯҳи дигарон мешавад, адабиётро ба сифати оинаи рӯзгори мардум истифода бурдан мумкин аст. Дар он ҳама бурду бохти ҷомеа бо хурдтарин ҷузъиёташ мавриди тасвиру таҳлил қарор мегирад. Яъне, паҳлуҳои мусбиву манфии зиндаги дар он инъикос меёбад ва сабабгори пайрави ба ҷиҳатҳои матлуб ва худдори аз паҳлуҳои манфи мегардад.

Qaraqalpaq ádebiyati, 10 klas, Mámbetov K., Palimbetov K., 2017.

Учебник по литературе для 10 класса на каракалпакском языке.

   «Ádebiyat» degende biz neni túsinemiz? Eger keií mánide alatugin bolsaq, baspadan slugip atirgan kitaplardní barligin ádebiyat dep túsinemiz. Al, ekinshi niánide kórkem sóz arqali dóretilgen ádebiy shigarmalardm túrleri gana ádebiyat dep túsiniledi. Adebiyat sózinin niánisi arablardní «Ádebiyat» sózinen kelip slnqqan. Túbiri «ádep», «ádep-ikramliliq» yaki «ádepnama» sózlerine jaqin. Usi táreplerine qaraganda da ádebiyat tálim-tárbiya qurali. Onin ekinshi mánisi «hasil sóz» degenge birqansha jaqm. Demek, ádebiyat bir jaginan sóz iliminin basi bolsa, ekinshi tárepten adamzatti ádep-ikramliqqa úyretetugm ilim.

Әдебиет, 10 сыныб, Сейданов Қ., Журабаев С., Бектаев А., 2017.

Учебник по литературе для 10 класса на казахском языке.

Фрагмент из книги:
Егер тарих койнауына тереңірек үңіліп, ой көзін кадасак, онда озбектер мен казактардың шығып кеду тарихы бір, түбі бір туыскан халык екендігін анык аңғара түсеміз. Сондыктан да Өзбекстан Республикасының тұңғыш Президент! И.А. Каримов: «Біз бір алып шынардың бұтактарымыз», — десе, Қазакстан Республикасының Президент! Н.Ә. Назарбаев: «...казакты өзбектен, өзбекті казактан ажыратуға болмайды», — дейді.

Edebiýt, 10 synp, Razakowa К., 2017.

Учебник по литературе для 10 класса на туркменском языке.

   Döwletimiz Özbegistanda şu wagta çenli okuw terbiýeçilik işleri türkmen dilinde alnyp barylýan mekdeplerde, degişli okuw maksatnamalary we okuw kitaplary bolsa-da, döwletimiz garaşsyzlygyny alandan soňra okuw kitaplary döwür talabyna laýyk ýazylyp başlandy.
Bu döwletimiziň we Prezidentimiziň Özbegistanda ýaşaýan beýleki halklaryň dilininiň, medenýetiniň ösmegi üçin edýän atalyk aladalarynyň biridir.
Şu pikirden ugur alyp, Özbegistan Halk Bilimi ministrligi Prezidentimiziň we Döwletimiziň alyp barýan adalatly syýasatynyň netijesinde şu wagta çenli türkmen dilinde birnäçe okuw kitaplaryny okuwçylara ýetirildi. Bu kitap hem şol kitaplaryň biri bolup, X synp okuwçylary üçin edebiýatdan okuw - hrestomatiýa kitabydyr.