татарский язык

Базовый татарско-русский и русско-татарский словарь для школьников, Сафиудлина Ф.С., 2000.

В предлагаемом словаре собрано около 3000 наиболее широко употребительных слов татарского языка и около 2500 слов — русского языка. Словарь является приложением к учебникам татарского языка для русскоязычных учащихся. Словарь предназначен для усвоения базового набора слов, знание которого дает возможность достаточно свободного владения языком.

Туган тел (татар теле), 4 сыйныф, Методик әсбап, Башлангыч гомуми белем бирү оешмаларында (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар белән) эшләүче укытучылар өчен, Шәкүрова М.М., Гыйниятуллина Л.М., Хисамов О.Р., 2020.
 
Методик әсбапта 4 сыйныфта программа материалының эчтәлеге, дәрес планы үрнәкләре бирелә, дәреслек белән эшләү тәртибе аңлатыла. Тематик планда ике юнәлеш өчен булган лексик, грамматик материал, укучыларның эшчәнлек төрләре, аларның белеменә, эш осталыгына һәм күнекмәләренә куелган таләпләр карала. Әсбап башлангыч сыйныф укытучыларына ярдәмлек буларак тәкъдим ителә.

Туган тел (татар теле), 5 сыйныф, Методик әсбап, Башлангыч гомуми белем бирү оешмаларында (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар белән) эшләүче укытучылар өчен, Шәкүрова М.М., Гыйниятуллина Л.М., Хисамов О.Р., 2022.
 
Методик әсбапта 5 нче сыйныфта программаны үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр, материалның эчтәлеге, предмет нәтиҗәләре бирелә, уку предметын үзләштерүнең нәтиҗәләрен бәяләү системасы, дәреслек белән эшләү тәртибе аңлатыла. Тематик планда ике юнәлеш өчен булган фонетик, лексик, грамматик материал, укучыларның төп эшчәнлек төрләренә бәяләмә карала. Дәрес планнары үрнәкләре тәкъдим ителә.

Туган тел (татар теле), 2 сыйныф, Методик әсбап, Башлангыч гомуми белем бирү оешмаларында (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар белән) эшләүче укытучылар өчен, Шәкүрова М.М., Гыйниятуллина Л.М., Хисамов О.Р., 2020.
 
Методик әсбапта 2 сыйныфта программаны үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр, материалның эчтәлеге бирелә, дәреслек белән эшләү тәртибе аңлатыла. Тематик планда ике юнәлеш өчен булган фонетик, лексик, грамматик материал, укучыларның эшчәнлек төрләре, аларның белеменә, эш осталыгына һәм күнекмәләренә куелган таләпләр карала. Әсбап башлангыч сыйныф укытучыларына ярдәмлек буларак тәкъдим ителә.

Туган тел (татар теле), 3 сыйныф, Методик әсбап, Башлангыч гомуми белем бирү оешмаларында (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар белән) эшләүче укытучылар өчен, Шәкүрова М.М., Гыйниятуллина Л.М., Хисамов О.Р., 2020.
 
Методик әсбапта уку предметының эчтәлеге бирелә, дәреслек белән эшләү тәртибе аңлатыла. Тематик планда ике юнәлеш өчен булган лексик, грамматик материал, укучыларның эшчәнлек төрләре, аларның белеменә, эш осталыгына һәм күнекмәләренә куелган таләпләр карала, дәрес планы үрнәкләре бирелә. Әсбап башлангыч сыйныф укытучыларына ярдәмлек буларак тәкъдим ителә.

Татар теле, 6 сыйныф, Юсупов Ф.Ю., Тумашева Д.Г., Харисова Ч.М., 2006.

Фрагмент из книги:
Тел ул — аралашу коралы, тәрбия чарасы. Телнең иҗатчысы, сакчысы — халык үзе. «Халык зур ул, көчле ул, дәртле ул, моңлы ул, әдип ул, шагыйрь ул»,— дип язган бөек шагыйребез.

Әдәби уку, 1 сыйныф, Методик әсбап, Абдуллина Д.М., Мөхәрләмова Г.Н., 2023.

   Методик әсбапта 1 нче сыйныфта «Туган телдә (татар телендә) әдәби уку» предметы буенча дәреслек белән эшләү тәртибе яктыртыла. Биредә предметны өйрәнүгә куелган максат-бурычлар, планлаштырылган нәтиҗәләр, тематик планлаштыру, дәрес эшкәртмәләре үрнәкләре бирелә.
Әсбап башлангыч сыйныф укытучыларына ярдәмлек буларак тәкъдим ителә.

Tataarilais-suomalainen sanakirja, Moisio A., Daher O., 2018.

Tama sanakirja on ensisijassa kazanintataarilais-suomalainen. Sana-artikkeleissa esitetáán kuitenkin Venájállá puhutun kazanintataarin sanaston lisáksi Suomessa puhutun suomentataarin sanastoa. Suo-messa asuvien tataarien alkuperá on tsaarinaikaisen Nizni Novgorodin kuvernementin Sergatsin piirikunnan tataarilaiskylissá, jotka sijaitse-vat Kazanista n. 200 km lánteen. Kazanintataari ja suomentataari ovat oikeastaan yhden kielen kaksi murretta, joita puhuvan váestón historia on ollut hyvin erilainen sadan viime vuoden aikana. Kazanintataarista on tullut venáján ohella Tatarstanin tasavallan virallinen kieli, ja se on saanut paljon sanastoa ja fraseologiaa venáján kielestá. Suomentataari on puolestaan pienen, nykyáán noin 700 hengen ja suurimmillaankin runsaan 900 puhujan muodostaman yhteisón puhekieli. Kodin lisáksi sitá on káytetty suullisesti ja kirjallisesti láhinná járjestótoiminnassa ja áidinkielen opetuksessa. Suomentataari on luonnollisesti saanut vaikutteita suomen kielestá, mutta sen lisáksi turkin kielestá ja viime vuosikymmeniná myós kazanintataarista, kun yhteydet erityisesti Tatarstanissa asuviin kielisukulaisiin ovat tiivistyneet.